Antropocen to proponowana nazwa obecnej epoki geologicznej, która została wymyślona przez Paula Crutzena, laureata Nagrody Nobla z chemii w 2000 roku. Termin ten odzwierciedla negatywny wpływ działalności ludzkiej na procesy przyrodnicze na całym świecie. Zdaniem Crutzena, początek tej epoki miał miejsce około 200 lat temu.
Zbiornik wodny Crawford Lake w Ontario w Kanadzie został uznany przez naukowców jako miejsce, które najlepiej pokazuje wpływ ludzkości na Ziemię. W jego osadach znaleźć można ślady intensywnego spalania paliw kopalnych, a nawet te po testach broni jądrowej. Jest to dowód na panowanie nowej ery geologicznej zwanej antropocenem.
Holocen a antropocen
Tabela stratygraficzna, która określa ramy dla kolejnych er, epok i okresów w historii Ziemi, nie jest stała. W ciągu wieków istnienia nauk geologicznych ewoluowała wraz z nowymi odkryciami i rozwojem metod badawczych. Międzynarodowa Komisja Stratygrafii dba o ten porządek.
Początek holocenu datuje się na około 11 700 lat temu, kiedy to zakończyła się ostatnia epoka lodowcowa. Formalnie zatem nadal żyjemy w tej epoce. Jednakże zdaniem części naukowców działalność człowieka już dawno „wyeksmitowała” nas ze stabilności tego czasu, a Ziemia wkroczyła przez to w nową epokę, którą powinniśmy nazywać antropocenem.
Na początku XXI wieku nowy termin antropocen zyskał na popularności. Pochodzi on od greckich słów anthropos (człowiek) i kainos (nowy).
Przełomowy moment, który miał miejsce w połowie XX wieku, można by określić na podstawie kilku czynników. W tym czasie drastycznie wzrosła emisja gazów cieplarnianych do atmosfery, a także zaczęliśmy zanieczyszczać planetę plastikiem i mikroplastikiem. Ważnym czynnikiem jest również pozostawienie przez ludzkość radioaktywnych śladów, wynikających z licznych prób nuklearnych przeprowadzonych w XX wieku.
Dowody wskazujące na nową epokę
Oto moja propozycja parafrazy: Kiedy hipotetycznie mogło nastąpić początku antropocenu? Nie ma jeszcze konkretnej odpowiedzi, ale proponowane są dwie daty: 1800 rok i 1950 rok. Pierwsza związana jest z początkiem epoki przemysłowej i końcem „małej epoki lodowej” (okresowego ochłodzenia klimatu od XVI do XIX wieku). Druga wiąże się ze wzrostem tempa procesów związanych z rozwojem cywilizacji, takich jak wycinka lasów tropikalnych, zmniejszenie ozonu w atmosferze czy przeobrażenie linii brzegowych.
W 2009 roku Anthropocene Working Group podjęła się poszukiwania miejsca, które jednoznacznie wskazuje na trwanie nowej epoki. Niedawno odbyło się głosowanie nad 9 kandydaturami, w tym jednym z nicg było torfowisko w polskich Sudetach.
Zwyciężyło jednak Crawford Lake w Kanadzie, gdzie znajdują się osady z geochemicznymi śladami przeprowadzanych na Ziemi prób jądrowych, w tym obecność plutonu. Zbiornik jest niewielki, zajmuje tylko 2,4 hektara, ale ma głębokość niemalże 24 metrów.
W skali historii Ziemi, obecność człowieka jest krótką chwilą. Za tysiące lub miliony lat ślady po antropocenie będą mogły być widoczne w postaci skał i osadów wzbogaconych w substancje budujące plastik, radionuklidy o długim okresie połowicznego rozpadu czy inne związki syntetyczne nie powstające w naturalnym środowisku.
Brytyjski geolog Jan Zalasiewicz, działający w ramach Anthropocene Working Group, uważa, że celem nauki jest ustalenie co jest prawdziwe, a co nie. Jego zdaniem antropocen jest prawdziwy, dlatego powinien być już teraz oficjalnie uznaną epoką geologiczną.
Zobacz także:
Nacjonalista kandyduje na posła. Przypadek Łukasza Tulwińskiego
Zażyła tabletkę poronną. W szpitalu czekała już na nią policja
Amnestia dla więźniów z okazji ŚDM w Portugalii. Czy doszło do dyskryminacji?
