O gatunku Dikerogammarus villosus było głośno w zeszłym miesiącu, gdy po raz pierwszy w historii zaobserwowano go w krajach skandynawskich. Nie jest to pożądany gość w krajowych wodach, ponieważ charakteryzuje go agresywne zachowanie w stosunku do lokalnych gatunków.
Dikerogammarus villosus to inwazyjny gatunek skorupiaka, który pierwotnie zamieszkiwał region ponto-kaspijski, a dokładniej płytkie zatoki Morza Czarnego, Morza Kaspijskiego i Morza Azowskiego oraz dolne odcinki rzek wpływających do nich.
Omawiane badania prowadzą naukowcy z Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego pod kierownictwem dr. Tomasza Rewicza. Badacze są zaniepokojeni swoimi przypuszczeniami.
Dwie populacje jednego gatunku
Inwazyjna krewetka trafiła do Polski z dwóch kierunków – zachodniego i wschodniego – dlatego jej przedstawiciele nieco różnią się od siebie pod względami genetycznymi. Przedstawiciele zachodni żyją w Odrze, a wschodni w Wiśle. Jeśli dojdzie do skrzyżowania przedstawicieli grup zachodniej i wschodniej, może powstać szczególnie niebezpieczna hybryda. Nowe osobniki będą lepiej przystosowane do środowiska, a tym samym będą stanowić jeszcze większe zagrożenie dla rodzimych gatunków.
Jak powiedział dr Rewicz – „Połączenie obu rzek istnieje przez Brdę, Kanał Bydgoski, Noteć i Wartę. Oczywiście monitorujemy ten obszar bardzo dokładnie. Na nasze szczęście, na tym odcinku nie ma dużego ruchu żeglowego i brakuje siedlisk szczególnie preferowanych przez ten gatunek, więc populacje jeszcze się nie spotkały”.
Prowadzone badania opierają się na sprawdzeniu potencjału inwazyjnego obu populacji Dikerogammarus villosus i sprawdzeniu, czy ich wspólne spotkanie doprowadzi do powstania krzyżówek i super-hybrydy. W ocenie biologów spotkanie to jest zdarzeniem niemal pewnym, jednak chcą być na nie przygotowani. Jest to także projekt ważny w skali globalnej. Stanowi szansę na monitorowanie prawdopodobnego kontaktu genetycznie odmiennych populacji i wewnątrzgatunkowej hybrydyzacji. Jak zaznacza kierownik badań, stworzenie super-hybryd oznaczałoby „re-inwazję” Dikerogammarus villosus.
Najważniejsze pytanie dotyczy tego, czy przedstawiciele takiej krzyżówki wykażą wyższy potencjał inwazyjny niż potomstwo uzyskane w obrębie jednej populacji. Ponadto wyniki badań zwrócą uwagę na kwestię zależności działań ludzi a zmian w ekosystemie.
„Od kilku tygodni wiemy, że pojawił się kolejny obszar, w którym może dojść do spotkania wschodniej i zachodniej populacji obunogów. Od 2015 roku przedstawiciele linii wschodniej kolonizują kraje nadbałtyckie, tymczasem w marcu tego roku gatunek został odnaleziony w jeziorze Wetter w Szwecji. Istnieje podejrzenie, że gatunek został wsiedlony do Szwecji wraz z jachtami, które wcześniej pływały po jeziorach alpejskich” – opisywał dr Rewicz.
Tak naprawdę naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego „zabójczą krewetką” zajmują się już od kilku lat. Do tej pory badali wpływ pojedynczych populacji na polskie wody. Ekspansja gatunku od samego początku była bardzo dynamiczna i dotyczyła głównie jezior mazurskich i przybrzeżnych takich jak Dąbie na terenie Szczecina.
Zobacz także:
Pierwsza przemysłowa hodowla ośmiornic. Kolejne piekło zwierząt
Susza. Rzeki w Polsce wysychają. „Można przejść suchą stopą”
