Islandia zaimponowała z pewnością wielu osobom, decydując się na taki dotąd niespotykany w światowej dyplomacji ruch, bo okazuje się, że właśnie ten niewielki kraj jako pierwszy właśnie tak postąpił.
Ambasada działała od 1944 roku
A warto zdać sobie sprawę z tego, że islandzka ambasada w Moskwie działała stosunkowo długo, bo już w trakcie… II wojny światowej, a ściślej od 1944 roku. Wyłom miał miejsce przez dwa lata, w okresie powojennym: 1951-1953, wówczas oba państwa zarzuciły jakąkolwiek wymianę handlową. Przedstawiciele władz z Islandii także wskazują na to, zarysowując historyczną perspektywę, że Związek Radziecki nie miał ambasadora w Reykjaviku w latach 1948-54. Tyle historii…
Stosunki dyplomatyczne mają trwać
A co do teraźniejszości, to MSZ Islandii postąpiło naprawdę stanowczo, niemniej zastrzegło w specjalnym oświadczeniu, że mimo iż ambasada w Moskwie nie będzie funkcjonować jak do tej pory, stosunki dyplomatyczne z Rosją mają być podtrzymane. Niewykluczone jest również wznowienie działalności owej ambasady za jakiś czas, bo w oświadczeniu dodano, że będzie można rozpatrzyć taką opcję, jeśli okoliczności będą temu sprzyjały.
Najgorsze stosunki w historii
A co w istocie sprawiło, że Islandia podjęła taką decyzję w odniesieniu do swoich relacji z Rosją? Otóż już dwa miesiące temu tamtejszy MSZ stwierdził, że stosunki obu państw nie są dobre, chodziło o kwestie polityczne, handlowe i kulturalne. Ba, mają być wręcz najgorsze w historii. Stąd w zasadzie brak zawahania i stanowcza decyzja, by zrezygnować z prowadzenia ambasady w Moskwie w takich okolicznościach. Ona funkcjonowała jeszcze przedwczoraj, to był ostatni dzień. Z końcem lipca już tak wiele się zmieniło…
Parlament uznał Hołodomor za ludobójstwo
Do tej pory pewnie niewiele osób zagłębiało się w relacje islandzko-rosyjskie, ale miejmy na uwadze, że Islandia zdecydowała się po kremlowskiej inwazji na Ukrainę wesprzeć znacząco Ukrainę, która broni swojego terytorium. Pomoc ma też wymiar historyczno-symboliczny, wszak kilka miesięcy temu parlament Islandii Althing uznał za zbrodnię ludobójstwa Hołodomor, czyli Wielki Głód – klęskę głodu wywołaną na Ukrainie w latach 1932-1933 przez sowieckie władze.
Przyczyny Wielkiego Głodu
Do ówczesnego głodu na Ukrainie doprowadziła wdrażana od 1930 roku idea przymusowej kolektywizacji rolnictwa w ZSRR. To wywołało ogromny bałagan na wsi, dochodziło bowiem do takich sytuacji jak: niszczenie przez aktywistów dobytku chłopów, wyprzedawanie i zarzynanie koni w obawie przed ich konfiskatą, powstrzymywanie się od prac polowych.
Blisko 4 mln ofiar, a może więcej
Z ustaleń historyków wynika, że w wyniku Wielkiego Głodu zginęło 3,9 mln mieszkańców Ukrainy, ale są też szacunki wskazujące na 5, a nawet 8 mln ofiar – w zdecydowanej większości Ukraińców, lecz wśród ofiar było również ok. 60 tys. Polaków.Nov.
Szpital polowy dla Ukrainy i cysterny
A jeśli chodzi o działania związane bezpośrednio z niesieniem pomocy Ukrainie, by ta mogła odpierać rosyjską agresję militarną od wielu miesięcy, to zaznaczmy, że miesiąc temu władze Islandii przekazały Ukraińcom szpital polowy i dziesięć ciężarowych cystern do przewozu paliwa, co ma być istotnym wsparciem dla armii ukraińskiej.
Prezydent Ukrainy wystąpił przed najstarszym parlamentem na świecie
Jakże to wymowne, że choć Islandia w zasadzie w ogóle nie gości w dyskusjach o wielkiej geopolityce, to jednak już przed rokiem w maju Wołodymyr Zełenski przemawiał dla parlamentu Althing w wersji online. To był przełom, pierwszy raz zdarzyło się, by zagraniczny przywódca wystąpił przed islandzkim parlamentem, który istnieje od… 930 roku.
Dodajmy – bo pewnie nie jest to wiedza powszechna – że Islandia ma najstarszy parlament na świecie. A więc tamto przemówienie ukraińskiego prezydenta również miało swoją symbolikę. Pokazało, że Ukraina szanuje kulturę parlamentarną, że parlamentaryzm jest tym, co stanowi jedną z fundamentalnych wartości dla narodu dzielnie walczącego o swoją wolność i suwerenność w obliczu rosyjskiej napaści zbrojnej.
Spotkanie Reagan-Gorbaczow na Islandii
A zatem wiemy już, czym może się szczycić parlament Islandii, więc dodajmy może w ramach przypomnienia, iż Höfði to nazwa zabytkowego drewnianego domu w północnej części stolicy Islandii – Reykjavíku.
To właśnie tam w dniach 11-12 października 1986 roku doszło do spotkania dwóch najważniejszych ówczesnych przywódców na świecie w realiach zimnej wojny, mowa o Ronaldzie Reaganie i Michailu Gorbaczowie.
Tamto spotkanie miało charakter koncyliacyjny, stanowiło sposobność do położenia kresu zimnej wojnie. Aby upamiętnić ówczesne jakże doniosłe przecież wydarzenie, we wnętrzu Höfði ustawiono flagi obu supermocarstw. Wtedy Moskwa była skłonna do prowadzenia dialogu, a miejscem, w którym on mógł się odbywać, była właśnie Islandia. Dziś niestety nie ma na to widoków, by Rosjanie rozważali jakiekolwiek ustępstwa i rozwiązania zmierzające do pokoju tak, by oznaczało to kres ich zbrodniczych działań na froncie.
Wizyta Churchilla
W 1941 w Höfði złożył wizytę słynny brytyjski premier Winston Churchill, który wtedy wizytował armię Wielkiej Brytanii stacjonującą na Islandii. Władze miasta weszły w posiadanie domu w 1958 roku. Odtąd w tej byłej siedzibie konsularnej odbywają się różnego rodzaju oficjalne przyjęcia i spotkania okolicznościowe. W tym budynku wybuchł pożar 25 września 2009 roku.
A zatem, wbrew pozorom, Islandia może zaistnieć w światowej polityce. Najstarszy parlament, spotkanie Gorbaczowa i Reagana przed laty, a teraz śmiały ruch związany z zamknięciem ambasady. Warto przyglądać się dalszym działaniom władz tego kraju, bo mogą być równie nieoczekiwane i bezkompromisowe zarazem.
Czytaj także:
Prezydent Egiptu poniżył Putina jak Erdogan
Kim jest „najfajniejszy dyktator świata”?
Władze USA miały kontakt z UFO? Po ponad 50 latach wraca ta sprawa do Kongresu
