To już prawie pół stulecia. 45 lat temu Mirosław Hermaszewski poleciał w kosmos.
„Nogi miękkie i kręci mi się w głowie”
„Zdrowy jestem, dobrze się czuję, tylko nogi mam troszeczkę miękkie i nieco kręci mi się w głowie” – mówił niedługo po lądowaniu na stepach Kazachstanu Mirosław Hermaszewski. Wówczas wrócił z misji statku kosmicznego „Sojuz 30”. Wraz z Polakiem tamten słynny lot odbył Piotr Klimuk, radziecki kosmonauta białoruskiego pochodzenia. Dla obywatela ZSRR to był już trzeci tego typu lot, a Polak wtedy mógł liczyć na nobilitację pod tym względem.
Rekordy Hermaszewskiego
A co zapamiętano z tamtego głośnego wydarzenia, które do dziś jest wspominane w książkach do historii? Otóż podczas lotu kosmonauci 126 razy okrążyli Ziemię, a przy okazji ustanowili kilka rekordów Polski zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Lotniczą. Moment kulminacyjny, czyli lądowanie, nastąpił 5 lipca na stepach Kazachstanu.
Ceniony polski lotnik
Mirosław Hermaszewski urodził się 15 września 1941 roku w Lipnikach (zmarł w grudniu 2022 roku). Był przedstawicielem Polski w radzieckim programie kosmicznym jako ceniony polski lotnik. To absolwent Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie, tam latał na TS-8 Bies, z czasem też pilotował myśliwce MiG-15 oraz MiG-21.
Przez prawie 50 lat Hermaszewski był jedynym Polakiem, który mógł zobaczyć na własne oczy, jak wygląda kosmos. Ale portal Interia.pl donosi, że drugim naszym rodakiem w przestrzeni kosmicznej będzie Sławosz Uznański. – Już na początku września rozpoczną się treningi przed tym lotem – powiedział Interii minister rozwoju Waldemar Buda.
We wtorek przypadła rocznica
We wtorek 27 czerwca 2023 r. przypadła 45. rocznica lotu w kosmos Mirosława Hermaszewskiego (1941-2022), w mediach przypominano, że jego lot odbył się w ramach misji Sojuz 30/Salut 6. Zaznaczano też, że Polak był na orbicie okołoziemskiej prawie 8 dni i ustanowił wiele rekordów Polski.
Dokładny przebieg zdarzeń przedstawiony został na portalu urania.edu.pl:
„27 czerwca 1978 roku, o godz. 17:27 czasu polskiego z kosmodromu Bajkonur w radzieckim Kazachstanie wystartował statek Sojuz 30, którego załogę stanowili: mjr Mirosław Hermaszewski oraz pułkownik Piotr Klimuk, dowódca lotu. 28 czerwca 1978 o godzinie 19:08 załoga Sojuza 30 połączyła się ze stacją orbitalną Salut 6, gdzie przebywali już wcześniej kosmonauci: Władimir Kowalonok i Aleksander Iwanczenkow. Mirosław Hermaszewski spędził blisko 8 dni na orbicie okołoziemskiej. W tym czasie wykonywał zaplanowane wcześniej eksperymenty m.in. z zakresu fizjologii, krystalografii, medycyny, obserwacji Ziemi, psychologii kosmicznej. 5 lipca 1978 r., około godziny 16.30, kapsuła z Hermaszewskim na pokładzie wylądowała bezpiecznie na stepie w Kazachstanie”.
Eksperymenty i kwestia prestiżu
Na pewno wspomniane powyżej eksperymenty obejmujące fizjologię, krystalografię, medycynę, obserwację Ziemi, psychologię kosmiczną były niezwykle ciekawe i istotne. Ten lot miał też pokazać, że ZSRR, pod którego wpływami wtedy była Polska, ma aspiracje, by eksplorować przestrzeń kosmiczną i rywalizować także na tej płaszczyźnie z USA, swoim antagonistą w epoce zimnej wojny, która wówczas miała miejsce.
Misja Uznańskiego
Polska Agencja Kosmiczna podała, że Uznański okazał się lepszy od 22 tysięcy kosmonautów, to imponujące, że postawiono właśnie na niego. Eliminacje ESA trwały aż 1,5 roku. Trzeba było zaliczyć testy wiedzy o kosmosie, technologii, sprawności w obliczeniach, pracy pod presją czasu i stresu, a także test na inteligencję.
Do tego dochodziły jeszcze liczne badania lekarskie, jakim Uznański został poddany. Stało się to realne dzięki wzrostowi finansowania ESA przez Polskę. Trzy lata współpracy były kosztowne, trzeba było na to przeznaczyć kwotę sięgającą 360 mln euro. A teraz w ramach umowy właśnie w kosmos poleci Polak.
Pierwszy wybór od 13 lat
Europejska Agencja Kosmiczna wyselekcjonowała grupę astronautów pierwszy raz od ponad dekady, a dokładnie poprzednio doszło do temu przed 13 laty. Jak podaje „Głos Wielkopolski”, teraz dojdzie do czegoś bardzo ciekawego: „Polecą oni na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i wezmą udział w kolonizacji Księżyca”.
Współpraca z NASA
Sławosz Uznański ma 39 lat i jest inżynierem. Pochodzi z Łodzi. ESA przy locie w kosmos z udziałem Polaka współpracować będzie również z amerykańską agencją kosmiczną NASA.
Przewaga Polaka
Przypomnijmy, źe Sławosz Uznański już w listopadzie zeszłego roku został wybrany przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) do grupy rezerwowej wraz z 11 innymi osobami. A poleci ostatecznie w kosmos dzięki temu, że ma wiele atutów. Pisze o nich portal tvn24.pl:
„Zyskał dodatkową przewagę dzięki doświadczeniu nabytemu w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN) w Genewie, gdzie pracuje jako operator Wielkiego Zderzacza Hadronów LHC. Uznański zajmuje się też projektowaniem elektroniki odpornej na promieniowanie, a właśnie taka musi być stosowana w kosmosie. Doktorat z elektroniki i umiejętność prowadzenia badań naukowych to kolejne jego atuty przydatne na stacji kosmicznej. Jego hobby, czyli chodzenie po Himalajach, to z kolei najlepszy sposób na trening odporności na stres i trudne warunki”.
