piątek, 29 marca, 2024
Strona głównaKulturaTryb ciemny, mroczne myśli. Kolor ekranu wpływa na postrzeganie treści

Tryb ciemny, mroczne myśli. Kolor ekranu wpływa na postrzeganie treści

Niemieccy naukowcy z uniwersytetu w Würzburgu wykonali eksperyment, w którym badano wpływ odpowiednio czarnego, białego i szarego tła interfejsu użytkownika na percepcję tych samych wypowiedzi w czacie na popularnym Twitchu. Wyniki sugerują, że kolor tła może mieć niebagatelny wpływ na zupełnie odmienne interpretacje zamieszczanych na nim treści, szczególnie w przypadku tekstów nasyconych ironią i sarkazmem, od których obecnie przecież roi się w internecie.

Tryb ciemny jest nieodzowny nocą, a poza tym jest bardzo classy – ale może działać na nas gorzej, niż myślimy (fot. Unsplash)

Prawo Poego. Bez kontekstu nie da się wykryć ironii

Zgodnie z nieco humorystycznym prawem Poego, dotyczącym treści internetowych, w sieci bez kontekstu nie można uznać, czy ma się do czynienia z parodią ekstremalnego poglądu, czy też ze szczerym jego wyrażeniem. W tradycyjnych mediach przed epoką internetu kontekst był nadawany automatycznie przez miejsce ukazania się wypowiedzi.

Autor, który napisałby, że wszyscy Żydzi powinni być wywiezieni na Madagaskar, mógł być oceniony przez pryzmat tego, czy jego wypowiedź ukazała się w endeckim (pogląd) czy też socjalistycznym (parodia poglądu) periodyku. O ile nie znajdowaliśmy się w teatrze, można było także z łatwością poznać intencje wyrażającego daną opinię na żywo.

To nie działa w internecie, którego różnicowanie ze starszymi mediami następuje przez obfitość różnego rodzaju hyde parków, będących strefą całkowicie wolnej wypowiedzi. Ukoronowaniem tego są media społecznościowe, w których każdy może pisać właściwie to, co mu palce na klawiaturę przyniosą, niemal bez żadnej moderacji.

Osoba, która bez kontekstu napisze, że szczepionki to plan Billa Gatesa i iluminatów na depopulację rasy białego człowieka, może zarówno żartować, jak i być śmiertelnie poważna. Okazuje się jednak, że percepcja tego typu wypowiedzi może być zaburzona przez coś tak banalnego, jak kolor tła, na którym się ona ukazuje.

Biel i czerń – najstarsza symbolika świata

Symbolika za kolorami bieli i czerni pozostaje oczywista. Biel odpowiada niewinności, czerń odwrotnie. Obserwowano już prawidłowość, wedle której sportowcy ubrani w czarne stroje dokonywali większej ilości przewinień, niż ich koledzy w innym kolorze.

Autorzy badania sugerują, że zarówno sędziowie, jak i sami gracze, mogli sugerować się samym kolorem koszulek, który zaburzał w ten sposób ich percepcję. Nie trzeba również wyjaśniać wpływu ciemności na zachowania przestępcze i konsekwencji wynikających z montażu intensywniejszego oświetlenia ulicznego.

Twitch.tv w trybie ciemnym. Gracz robi swoje, a czat na żywo kibicuje mu albo go obraża.

A co z treściami wyświetlanymi na ekranach? Pierwsze komputery osobiste wyświetlały jasny tekst na ciemnym tle i dopiero rozwój graficznych systemów operacyjnych odwrócił ten trend. Standardem jest jednak obecnie wprowadzanie do coraz to większej ilości aplikacji możliwości włączenia tzw. trybu ciemnego albo nocnego (po angielsku to cudownie wieloznaczne dark mode), w którym domyślny biały font na czarnym tle zostaje zastąpiony rewersem. Nie inaczej jest na największym portalu streamingowym – Twitchu, na którym cała strona może być ustawiona w kolorze białym albo czarnym.

Kolor ekranu a twitch chat

Dla tych, którzy Twitcha jakimś cudem nie znają, wyjaśnijmy, że na stronie równie istotne, co sama transmisja z gier czy turniejów, jest służący do komentowania czat na żywo, wokół którego przez lata wytworzyła się cała lokalna kultura. Zwroty z twitch chatu będące słownym zapisem poszczególnych emotek, z kappą i pogczampem na czele, znalazły się w mowie codziennej.

Naukowcy z uniwersytetu w Würzburgu wzięli czatujących pod lupę i postanowili przeanalizować dwugodzinny wycinek wyjęty z turnieju Dreamleague 5 rozgrywanego w DOTĘ 2. To dobry materiał badawczy z uwagi na obecność bardzo zróżnicowanych treści w próbce.

Grupa badawcza, która składała się z 67 osób, otrzymała do oceny wersję czatu na tle białym albo czarnym. Każdy badany otrzymał łącznie 229 wypowiedzi, które miał ocenić jako mające zabarwienie pozytywne, neutralne albo negatywne.

Aby uczestnicy byli obiektywni, został im wskazany fałszywy cel badania. Ich oceny następnie były później weryfikowane przez sześciu wybranych znawców kultury Twitcha, którzy otrzymali przy tym szare tło interfejsu, a także przez niezależny algorytm AI. Co się okazało?

Im niżej znajduje się kropka na osi pionowej, tym bardziej negatywnie osoby, które otrzymały dany kolor tła, odbierały ten sam zestaw treści z twitch chatu. Odcinek na osi pionowej obrazuje rozstrzał w ocenach. Na końcu ocena tego samego wycinka przez algorytm.

Tryb ciemny powoduje negatywny odbiór treści

Nie jest pewnie niespodzianką, że czat okazał się toksyczny, a większa część wypowiedzi miała charakter negatywny. Niemniej jednak oceny uczestników badania znacząco różniły się od koloru tła. O ile oceny osób pracujących na odpowiednio białym i szarym kolorze nie różniły się znacząco od siebie, o tyle ci mający włączony tryb ciemny zaznaczali, że dana wypowiedź jest negatywna, kilkukrotnie częściej. Dodatkowo znacznie większy, także na minus, był także ogólny rozstrzał wypowiedzi tych drugich. Ten błąd poznawczy trudno przypisać innym czynnikom poza samym kolorem ekranu.

To, że powinno się dobrać odpowiednie tło strony do oferowanego kontentu, nie jest specjalnie odkrywcze, ponieważ twórcy stron doskonale sobie dają z tym radę. I tak zawierająca straszne historyjki Creepypasta Wiki ma tło czarne, a strona Forum Przeciw Depresji białe. Gdyby było odwrotnie, obie witryny mogłyby nie wywołać zamierzonego skutku.

Niemniej jednak to ma większe znaczenie w sytuacji wyboru trybu nocnego w naszych aplikacjach. Coraz popularniejsze w smartfonach ekrany OLED sprawiają też, że czerń ekranu jest bardziej pożądana z uwagi na minimalizowanie zużycia baterii. W tej technologii nie wyświetla się czarnych pikseli, bo ekran w ich miejscu po prostu jest wyłączony, a telefon często sam przełącza tła na czarne po zmroku.

Czytaj również:

Często również korzystamy z trybu ciemnego, jeśli mamy włączony ekran w ciemnościach, ponieważ wówczas mniej męczy się wzrok i łatwiej wyciszyć się przed snem. Z omawianego badania należy jednak wysnuć wniosek, że w takiej sytuacji odbierane treści mogą na nas działać znacznie bardziej negatywnie, niż można by się tego spodziewać.

Jeżeli zaś trafimy na treść sarkastyczną czy ironiczną, możemy przez to zapomnieć o prawie Poego i ocenić ją w nie taki sposób, w jaki powinniśmy. Z drugiej natomiast strony, możemy sami manipulować emocjami przez kolory – i włączać sobie tryb ciemny na Stephena Kinga, a wyłączać go na, dajmy na to, Pismo Święte.

Bartłomiej Król
Bartłomiej Król
Prawnik, publicysta, redaktor. Na TrueStory pisze głównie o polityce zagranicznej i kulturze, chociaż nie zamierza się w czymkolwiek ograniczać.
ARTYKUŁY POWIĄZANE

1 KOMENTARZ

Skomentuj Anonim Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

NajNOWsze

NajPOPULARNIEJsze