Podczas spotkania w Pabianicach Donald Tusk opowiadał o nowych pomysłach opozycji na rozwiązanie kryzysu mieszkaniowego. Pierwsza propozycja to kredyt z zerowym oprocentowaniem dla nabywców swojego pierwszego mieszkania. Ma ona dotyczyć ludzi młodych i w średnim wieku, do czterdziestego piątego roku życia. Tusk szybko doprecyzował również, że kredyt ten nie dotyczyłby „bogatych, ani deweloperów, ani tych, którzy mają 5-6 mieszkań”. Takie rozwiązanie w połączeniu z dopłatami do najmu miałyby, jego zdaniem, stanowić receptę na problemy mieszkaniowe Polaków.
Dobrze, że Platforma zauważyła kryzys mieszkaniowy. Gorzej, że nie potrafi nim zarządzić.
Na pomysły Platformy bardzo szybko odpowiedziała na swoim profilu na Twitterze Partia Razem: „kryzysu mieszkaniowego nie rozwiąże się kolejnymi programami w stylu <wystrzelmy kolejne miliardy w stronę bankierów i deweloperów>. Państwo musi budować mieszkania”. Współprzewodniczący partii Adrian Zandberg dowodził, że „kryzys mieszkaniowy trzeba rozwiązać od strony podaży. W Polsce nie zrobi tego rynek. Mogą to zrobić państwo i samorządy – budując czynszówki. To plan Lewicy”.
Prawo do mieszkania istotnie nie powinno budzić większych kontrowersji – i nie chodzi oczywiście o rozdawanie mieszkań za darmo. Chodzi o zagwarantowanie przez państwo takiego dostępu do przystępnych cenowo lokali mieszkalnych, by można było rozładować napięcia i spekulacje na rynku nieruchomości. Strach, że program Platformy przyczyni się co najwyżej do wzbogacenia rentierów i instytucji finansowych, jest jak najbardziej uzasadniony.
Obecnie Polska zmaga się z kryzysem dostępności mieszkań czynszowych. TBS-y (Towarzystwa Budownictwa Społecznego) zastąpione niedawno SIM-ami (Społecznymi Inicjatywami Mieszkaniowymi) to rozwiązanie skrajnie niewyczerpujące, lecz z założenia słuszne. Jak czytamy na stronie rządowej, mieszkania w SIM skierowane są do osób i rodzin nie posiadających własnego mieszkania w danej miejscowości, które dysponują środkami na regularne opłacanie czynszu, jednak ich dochody są za niskie na zaciągnięcie kredytu hipotecznego na mieszkanie. Choć co śmielsze plany mówią o nawet 100 tysiącach mieszkań w ramach SIM-ów, to problem na tę chwilę pozostaje nierozwiązany.
Mieszkanie prawem? W Wiedniu to norma
Co czwarty wiedeńczyk mieszka obecnie w lokalu o obniżonym czynszu należącym do miasta. Skąd gmina wzięła na to pieniądze? Z progresywnych podatków, nakładanych już w dwudziestoleciu międzywojennym na właścicieli wynajmowanych mieszkań. Podatki nakładano również m.in. na luksusową konsumpcję oraz bogatych właścicieli dóbr. Równolegle od lat Wiedeń realizuje także program Społecznych Zrzeszeń Budowlanych (GBV), które wypierają prywatnych inwestorów na wiedeńskim rynku mieszkaniowym. Obecnie średnie czynsze w Wiedniu są niższe niż w Londynie, Amsterdamie, a nawet Warszawie czy Wrocławiu.
W tym kontekście recepta Platformy na kryzys mieszkaniowy brzmi jak nieporozumienie – w żaden sposób nie wpłynie na zwiększenie liczby mieszkań, które byłyby dostępne dla przeciętnego Polaka. Co więcej, 600 zł dopłat do najmu może odnieść skutek odwrotny od zamierzonego i dodatkowo podnieść ceny wynajmowanych mieszkań.
„Mieszkanie prawem, nie towarem” – to skądinąd słuszne hasło ruchów lokatorskich gości na ustach coraz to kolejnych polityków. Szkoda tylko, że zostało ono doszczętnie wykrzywione dla cynicznych celów wyborczych naszych rodzimych neoliberałów.
