Jacek Kurski był z pierwszą żoną przez 24 lata, a owocem ich związku jest trójka dzieci. Rozwiedli się w 2015 r., potem jeszcze unieważniono złożoną przez nich przysięgę złożoną w kościele. Prezesowi nie wystarczyła cywilna ceremonia z nową partnerką, którą poznał w TVP i która też miała już męża.
„Rozwód kościelny” poza Kurskim uzyskała Marta Kaczyńska, bratanica prezesa PiS. Tutaj też nie wiadomo, jaki powód okazał się tym, dzięki któremu stała się wolną kobietą. Długo, bo 6 lat, na pozytywną decyzję kurii czekała aktorka Katarzyna Skrzynecka. – Procedura uznania nieważności kościelnego małżeństwa w prawie kanonicznym trwa bardzo długo. Moja sprawa została już pomyślnie zakończona i myślę, że zarówno ja, jak i były mąż będziemy mogli sobie niezależnie swoje życia układać – powiedziała w rozmowie z „Dobrym Tygodniem”.
„Rozwód” kościelny – jak go uzyskać?
Google na hasło „rozwód kościelny” wyrzuca ponad 100 tys. wyników. Na początku długiej listy wyników znajdziemy stronę jednej z kancelarii kanonicznych. Stamtąd dowiadujemy się, że kiedy ktoś chce unieważnić małżeństwo może powołać się na szereg różnych okoliczności.
Najczęściej w papierach składanych do kurii pojawia się impotencja, brak formy kanonicznej – która oznacza wady obrzędu, w tym choćby niewystarczającą liczbę świadków. Kolejna przesłanka to tzw. niezdolność konsensualna. I tu pojawia się już oddzielna lista dotycząca chorób psychicznych. Walczący o rozstanie małżonkowie wykorzystują je przeciwko sobie w 95 proc. spraw. Chodzi o to, by udowodnić, że w chwili ślubu druga osoba nie była w pełni władz umysłowych.
„Rozwód” kościelny – przesłanki
Prawnik kanoniczny Dawid Niemczycki mówi tu o braku wystarczającego używania rozumu „jako konsekwencji pojawienia się psychoz (np. schizofrenia), zaburzeń psychicznych niebędących chorobami psychicznymi, tj. nerwic (np. neurastenia, psychastenia, histeria), jak i patologii osobowości, niezdolności z przyczyn natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich – jako następstwo zaburzeń w sferze psychoseksualnej (nimfomania, homoseksualizm), ale też alkoholizm czy niedojrzałość emocjonalna”.
Niemczycki wymienia również „wady zgody małżeńskiej”, co rozumie m.in. jako brak wiedzy, czym jest małżeństwo albo godność małżeńska. W rozwodniczym katalogu znajdziemy również:
- podstęp – np. ukrywanie bezpłodności
- zbyt młody wiek małżonków
- złożenie wieczystego ślubu czystości
- pozostawanie w innej relacji w trakcie zawierania związku małżeńskiego
- niechęć do ślubu w Kościele katolickim, brak chęci poczęcia dzieci
- pokrewieństwo i powinowactwo
Szybki „rozwód” kościelny
Dawid Niemczycki zauważa, że od niedawna da się uzyskać unieważnienie ślubu nawet w 45 dni. Adwokat ma na myśli proces skrócony przed biskupem, nazywany „processus brevior coram Episcopo”. Jest to możliwe dzięki reformom wprowadzonym przez papieża Franciszka. I w takiej sytuacji wystarczą zeznania świadków oraz właściwa dokumentacja, np. medyczna.
Według oficjalnych statystyk kościelnych, stwierdzenia nieważności małżeństwa to rocznie około 5 tys. spraw w całej Polsce.
Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin podał, że w 2016 r. ślub kościelny wzięło 136 348 par. W 2017 r. było to 133 586 par, a rok później liczba zmniejszyła się do 122 500. W 2019 roku sakramentalne „tak” powiedziało sobie 122 794 par. „Gazeta Wyborcza” informowała, że w kwietniu i maju 2020 r. liczba zawieranych małżeństw była aż o ponad 70 proc. mniejsza niż rok wcześniej. Według Głównego Urzędu Statystycznego w ostatnich latach rozpada się w Polsce ponad 200 tys. małżeństw rocznie.
